Cơ hội tăng thị phần tôm xuất khẩu trong những tháng cuối năm

Tháng 7/2021, xuất khẩu tôm của Việt Nam các thị trường lớn gồm: Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU, Anh và Canada tăng so với cùng kỳ năm 2020; Trong khi xuất khẩu sang thị trường: Hàn Quốc, ASEAN, Đài Loan và Thụy Sỹ giảm khá mạnh; xuất khẩu tôm sang thị trường Trung Quốc tăng về lượng, nhưng giảm về trị giá.

Trong 7 tháng đầu năm 2021, Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU, Hàn Quốc, Trung Quốc lần lượt là những thị trường xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam. Xuất khẩu tôm sang thị trường Hoa Kỳ , EU, Úc, Nga… tăng mạnh. Trong khi xuất khẩu sang Hàn Quốc, Trung Quốc, ASEAN… giảm.

Nhu cầu nhập khẩu tôm của thế giới đang tăng trở lại, đặc biệt ở những thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU. Thị trường Hoa Kỳ và EU đã nới lỏng giãn cách, mở cửa trở lại và vaccine được tiêm diện rộng. Nhu cầu nhập khẩu tôm từ các thị trường này rất cao từ nay đến tháng 11 để phục vụ Noel và đón năm mới, nhất là nhu cầu nhập khẩu tôm cỡ lớn. Theo các doanh nghiệp xuất khẩu, đơn hàng được ký rất nhiều, chỉ lo sản xuất không đủ để đáp ứng.

Như vậy, cơ hội cho Việt Nam tăng thị phần xuất khẩu tôm trong những tháng cuối năm 2021 là rất lớn. Tuy nhiên để tận dụng được cơ hội này, cần kịp thời tháo gỡ khó để ngành tôm khôi phục chế biến và xuất khẩu. Xuất khẩu tôm từ tháng 7/2021 tăng chậm lại khi tình hình sản xuất, chế biến, xuất khẩu tôm và tiêu thụ trong nước gặp nhiều khó khăn, các nhà máy chế biến tôm phải giảm hoạt động, thu mua tôm bị đình trệ.

Xuất khẩu tôm của Việt Nam năm 2020 - 2021

Nguồn: Tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan; số liệu tháng 8/2021 là ước tính

Theo các doanh nghiệp chế biến tôm tại Cà Mau, Sóc Trăng và Bạc Liêu, ba địa phương dẫn đầu về sản lượng và sản xuất tôm của cả nước, hiện nay, các nhà máy phải giảm công suất chế biến 60-70%, thiếu hụt công nhân, chi phí tăng cao. Chi phí cho sản xuất “3 tại chỗ”, “1 cung đường 2 điểm đến” rất cao vì doanh nghiệp phải thuê nhà trọ, khách sạn, thậm chí thuê cả đội xe vận chuyển công nhân… Vận chuyển nguyên vật liệu đầu vào cho nuôi tôm gặp nhiều ách tắc khi đi qua các chốt trạm.

Doanh nghiệp giảm thu mua tôm nguyên liệu do giảm công suất chế biến đã tác động tới giá tôm. Người nuôi lo lắng giảm thả nuôi dẫn đến nguy cơ thiếu tôm nguyên liệu trong quý cuối năm nay. Các chuyên gia khuyến cáo bà con tiếp tục thả nuôi, nhưng với mật độ thưa để thu hoạch được tôm cỡ lớn, đáp ứng nhu cầu cao của thị trường.

Khuyến cáo bà con thả mật độ thưa 100-120 con/m2 so với mật độ cao trước đây là 250 - 300 con/m2 . Hiện tại size 10-45 con/kg đang được ký hợp đồng nhiều. Loại 40 con/kg đang được thị trường Hoa Kỳ đặt hàng nhiều. Khi tình hình giãn cách được nới lỏng, giá thu mua tôm nguyên liệu sẽ tăng.

Các địa phương cần tăng cường các biện pháp tuyên truyền, tiếp tục duy trì sản xuất nuôi tôm nước lợ tránh xảy ra tình trạng thiếu tôm nguyên liệu phục vụ chế biến, xuất khẩu vào các tháng cuối năm 2021 và năm 2022.

Theo thống kê từ số liệu của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu tôm tháng 7/2021 đạt 46,5 nghìn tấn, trị giá 437,26 triệu USD, tăng 11% về lượng và tăng 13,5% về trị giá so với tháng 7/2020. Tính chung 7 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 236,88 nghìn tấn, trị giá 2,15 tỷ USD, tăng 13,5% về lượng và tăng 14,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Xuất khẩu tôm tháng 7/2021 đã bắt đầu bị ảnh hưởng do dịch Covid-19 bùng phát trong nước, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu tôm chậm lại so với các tháng trước.