Bà Lại Thị Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (TMĐT và KTS), Bộ Công Thương cho biết, TMĐT Việt Nam hiện đứng ở top 3 trong khu vực Đông Nam Á sau Thái Lan và Indonesia và ngang bằng Singapore. Tuy vậy, TMĐT cũng đang tồn tại nhiều vấn đề như: hàng gian, hàng giả, vi phạm thương quyền...
Bên cạnh đó, nhiều người tiêu dùng phàn nàn về chính sách không được đồng kiểm, trong khi chất lượng hàng hóa không đúng như quảng cáo hay TMĐT có yếu tố nước ngoài còn phức tạp.
“Do đó, dự thảo Nghị định mới sẽ đề cập, giải quyết các bất cập này và tập trung vào 4 nhóm chính sách lớn là: đơn giản hóa thủ tục hành chính, đăng ký kinh doanh; Tăng cường tính minh bạch của giao dịch TMĐT; Tăng cường trách nhiệm của chủ website TMĐT, quản lý TMĐT trên mạng xã hội; TMĐT có yếu tố nước ngoài.
Dự thảo được xây dựng với mục tiêu khắc phục những vướng mắc, bất cập phát sinh trong quá trình thi hành Nghị định 52, đảm bảo môi trường lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng cho hoạt động TMĐT, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong TMĐT, không để TMĐT bị lợi dụng trở thành phương thức thực hiện các hành vi mua bán, lưu thông hàng hóa vi phạm pháp luật”, bà Lại Thị Việt Anh chia sẻ.
Bổ sung thông tin về dự thảo Nghị định, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban pháp chế VCCI cho biết, Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử. Đồng thời, lấy ý kiến của các đối tượng chịu tác động để góp ý xây dựng dự thảo này.
Nội dung của dự thảo bổ sung một số quy định về cơ chế quản lý hoạt động TMĐT có yếu tố nước ngoài; trong đó, bao gồm điều kiện tiếp cận thị trường của nhà đầu tư nước ngoài; đăng ký website bán hàng của thương nhân nước ngoài, của thương nhân nước ngoài bán hàng qua sàn thương mại điện tử Việt Nam...
Ngoài ra, dự thảo Nghị định sửa đổi còn quy định việc quản lý hoạt động TMĐT trên mạng xã hội; sửa đổi một số quy định về trách nhiệm của TMĐT và sửa đổi trách nhiệm cung cấp thông tin của thương nhân kinh doanh trên sàn TMĐT…
Trên thực tế, văn bản dự thảo Nghị định sửa đổi này sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các sàn TMĐT trong nước. Theo đó, các thương nhân kinh doanh trên sàn TMĐT; các mạng xã hội; các doanh nghiệp logistics và các tổ chức, doanh nghiệp khác có hoạt động liên quan đến TMĐT cũng đều chịu tác động, ông Tuấn nhấn mạnh.
Theo đúng quy định và trình tự xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Công Thương đã phối hợp cùng VCCI và các cơ quan chức năng tiến hành thu nhận các ý kiến đóng góp của doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp để góp ý xây dựng dự thảo luật để bảo đảm tính hợp lý, khả thi của văn bản, bảo đảm quyền và lợi ích của doanh nghiệp...
Góp ý cho dự thảo, ông Nguyễn Thanh Hưng- Chủ tịch Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM) đánh giá, nhìn chung dự thảo rất tốt. Tuy nhiên, thực tế công nghệ thay đổi quá nhanh nên khó có thể tin tưởng, dự thảo sẽ đi vào cuộc sống một cách trơn tru.
“Lâu nay, quyền lợi người tiêu dùng trên TMĐT bị xâm hại khá nhiều, dường như TMĐT càng phát triển thì lòng tin của người tiêu dùng với TMĐT càng giảm. Nghị đã cố gắng để cân bằng hai yếu tố này.
Tuy nhiên, mong muốn bảo vệ người tiêu dùng mạnh mẽ hơn sẽ làm khó doanh nghiệp. Chẳng hạn như quy định trách nhiệm của sàn TMĐT khi có hàng giả, hàng nhái khá nặng, tạo thêm chi phí tuân thủ. Tương tự, quy định về TMĐT có sự đầu tư của nước ngoài cũng chưa hợp lý…”, Chủ tịch VECOM góp ý.
Cùng góp ý xây dựng dự thảo Nghị định, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB Law cho rằng, quy định trách nhiệm cung cấp cho các cơ quan quản lý Nhà nước công cụ tra cứu các thông tin liên quan tới người bán để phục vụ thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm, giải quyết khiếu nại tố cáo là cần thiết.
Tuy nhiên điều này có thể gây ra mối lo ngại lớn từ phía các doanh nghiệp vì quy định này mâu thuẫn với quy định về bảo vệ thông tin cá nhân đã được cụ thể hóa theo điểm 1, Điều 17 của Luật An toàn thông tin mạng hay khoản 3 Điều 38 của Bộ Luật Dân sự 2015.
Ngoài ra, các công vụ tra cứu này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về khả năng lọt/lộ thông tin của doanh nghiệp hay dữ liệu cá nhân người dùng khi rủi ro mất an toàn thông tin mạng là luôn hiện hữu từ các cuộc tấn công hoạt chiếm đoạt thông tin trên không gian mạng trên thế giới trong thời gian gần đây.
Ngoài ra, dự thảo cũng quy định về nghĩa vụ tham gia giải quyết khiếu nại, phản ánh và tranh chấp liên quan đến sàn giao dịch TMĐT tại Cổng thông tin quản lý hoạt động thương mại điện tử của Bộ Công Thương. Từ góc độ của doanh nghiệp, việc phải bố trí nhân lực vật lực để xây dựng và duy trì công cụ theo yêu cầu của dự thảo sẽ là 1 gánh nặng không hề nhẹ, bà Hà khuyến nghị.
