Trong giai đoạn 2014 - 2024, Việt Nam đã từng bước khẳng định vị thế vững chắc của mình trên bản đồ kinh tế toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực dệt may và da giày. Đây là hai ngành công nghiệp không chỉ phát triển mạnh mẽ mà còn trở thành những ngành chủ lực, đóng góp đáng kể vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và giải quyết việc làm cho hàng triệu lao động. Những thành tựu này là minh chứng rõ ràng cho sự nỗ lực và định hướng đúng đắn trong phát triển kinh tế của Việt Nam.
Trong bức tranh chung của ngành dệt may và da giày thế giới, Việt Nam đã ghi những dấu rất nổi bật. Đối với ngành dệt may, Việt Nam hiện đứng hai thế giới về xuất khẩu, vượt lên trên Bangladesh và chỉ đứng sau Trung Quốc, với kim ngạch xuất khẩu ấn tượng, đạt 44 tỷ USD vào năm 2024, tăng 11% so với năm 2023¹.
Bên cạnh đó, ngành dệt may Việt Nam có độ mở cao, với sản phẩm đã có mặt tại 104 quốc gia và vùng lãnh thổ, cho thấy sự đa dạng trong thị trường xuất khẩu và khả năng thích ứng linh hoạt với các yêu cầu của khách hàng toàn cầu.
Tương tự, ngành da giày Việt Nam cũng đạt được những thành tựu đáng tự hào. Việt Nam hiện đứng thứ ba thế giới về sản xuất giày dép, với năng lực sản xuất lên tới 1,4 tỷ đôi mỗi năm. Đáng chú ý, Việt Nam là nước xuất khẩu giày dép lớn thứ hai toàn cầu, với 95% sản lượng sản xuất được dành cho xuất khẩu². Điều này chứng tỏ vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng giày dép toàn cầu và sự tin tưởng của các thương hiệu quốc tế đối với năng lực sản xuất của các doanh nghiệp Việt.
Giai đoạn 2014 - 2024, chỉ số sản xuất công nghiệp ngành dệt may, da giày chứng kiến xu hướng tăng trưởng rõ rệt, đặc biệt là trong những năm gần đây.
Năm 2024, cả ba lĩnh vực chính là dệt, sản xuất da và các sản phẩm liên quan và sản xuất trang phục đều ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ ở mức hai con số so với năm trước. Cụ thể, chỉ số sản xuất công nghiệp ngành dệt tăng 12,1%, sản xuất da và các sản phẩm liên quan tăng 13,7%, và sản xuất trang phục tăng 11,7%.
Nhìn lại từ năm 2014, tốc độ tăng trưởng chỉ số sản xuất công nghiệp của lĩnh vực dệt khởi đầu với 19,7% vào năm 2014, đạt đỉnh 22% vào năm 2015, sau đó có sự điều chỉnh xuống 7,5% vào năm 2016 và 7,1% vào năm 2017. Giai đoạn 2018 - 2019, tốc độ tăng trưởng duy trì ổn định ở mức hai con số, lần lượt là 12,5% và 9,9%. Năm 2020, trong giai đoạn đầy thách thức, tốc độ tăng trưởng ghi nhận mức âm 0,5%, phản ánh tác động của đại dịch toàn cầu. Tuy nhiên, lĩnh vực này đã nhanh chóng phục hồi, đạt 9,0% vào năm 2021 và 2,6% vào năm 2022, trước khi đạt 6,9% vào năm 2023 và 12,1% vào năm 2024.
Đối với lĩnh vực sản xuất da và các sản phẩm liên quan, tốc độ tăng trưởng cũng cho thấy sự biến động nhưng vẫn duy trì xu hướng tích cực. Từ 22% vào năm 2014, lĩnh vực này có mức tăng trưởng 17% vào năm 2015, 3,5% vào năm 2016, và 9,8% vào năm 2017. Giai đoạn 2018 - 2019, tốc độ tăng trưởng lần lượt là 10,9% và 10,9%. Năm 2020, lĩnh vực này cũng trải qua giai đoạn khó khăn với tốc độ tăng trưởng âm 3%.
Cùng kịch bản phục hồi sau đại dịch, lĩnh vực này cũng trở lại, với mức tăng trưởng 5,3% vào năm 2021, đạt đỉnh 15,4% vào năm 2022 và giảm xuống 0,3% vào năm 2023. Đến năm 2024, lĩnh vực sản xuất da và các sản phẩm liên quan đã bứt phá với tốc độ tăng trưởng 13,7%.
Lĩnh vực sản xuất trang phục cũng có những biến động tương tự. Tốc độ tăng trưởng khởi điểm là 12,2% vào năm 2014, giảm xuống 4,6% vào năm 2015 và 7,5% vào năm 2016. Năm 2017, tốc độ tăng trưởng đạt 9,1%, sau đó duy trì ở mức 10,4% vào năm 2018 và 7,6% vào năm 2019. Năm 2020, lĩnh vực này cũng chịu ảnh hưởng tiêu cực với tốc độ tăng trưởng âm 4,5%. Tuy nhiên, sự phục hồi cũng diễn ra nhanh chóng, đạt 7,5% vào năm 2021, 15,2% vào năm 2022, giảm xuống âm 0,9% vào năm 2023, và tăng trưởng mạnh mẽ trở lại 11,7% vào năm 2024.
Bên cạnh sự tăng trưởng của chỉ số sản xuất công nghiệp, kim ngạch xuất khẩu cũng là một thước đo quan trọng phản ánh sự phát triển của ngành dệt may và da giày. Biểu đồ kim ngạch xuất khẩu hàng dệt, may và giày dép các loại giai đoạn 2014 - 2024 cho thấy một sự tăng trưởng vượt bậc trong suốt một thập kỷ.
Đối với hàng dệt, may, kim ngạch xuất khẩu đã tăng trưởng đều đặn từ 20,1 tỷ USD vào năm 2014 lên 37 tỷ USD vào năm 2024, tương ứng với mức tăng 84% so với năm 2014.
Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt, may đạt 22,8 tỷ USD vào năm 2015, 23,8 tỷ USD vào năm 2016, 26,1 tỷ USD vào năm 2017 và 30,5 tỷ USD vào năm 2018. Năm 2019, kim ngạch đạt 32,8 tỷ USD và mặc dù có sự sụt giảm nhẹ xuống 29,8 tỷ USD vào năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch, xuất khẩu hàng dệt, may đã nhanh chóng phục hồi và vượt qua mức trước đại dịch, đạt 32,8 tỷ USD vào năm 2021, 37,6 tỷ USD vào năm 2022 và 33,3 tỷ USD vào năm 2023, trước khi đạt 37 tỷ USD vào năm 2024.
Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu giày dép cũng ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng, với mức tăng 122% so với năm 2014. Từ 10,3 tỷ USD vào năm 2014, kim ngạch xuất khẩu giày dép đã tăng lên 22,9 tỷ USD vào năm 2024.
Cụ thể, kim ngạch đạt 12 tỷ USD vào năm 2015, 13 tỷ USD vào năm 2016, 14,7 tỷ USD vào năm 2017 và 16,2 tỷ USD vào năm 2018. Năm 2019, kim ngạch đạt 18,3 tỷ USD. Tương tự, năm 2020 cũng ghi nhận mức giảm nhẹ, xuống còn 16,8 tỷ USD và nhanh chóng lấy lại đà tăng trưởng, vượt qua giai đoạn trước đại dịch, đạt 17,8 tỷ USD vào năm 2021, 23,9 tỷ USD vào năm 2022, 20,2 tỷ USD vào năm 2023 và 22,9 tỷ USD vào năm 2024.
Nhìn chung, dù đối mặt với những thách thức và biến động kinh tế toàn cầu, các ngành dệt may và da giày vẫn cho thấy khả năng phục hồi và phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, sự tăng trưởng về chỉ số sản xuất công nghiệp và kim ngạch xuất khẩu trong năm 2024 là minh chứng rõ ràng cho sức bật và tiềm năng to lớn của các ngành này.
Bên cạnh những con số tăng trưởng ấn tượng, ngành dệt may và da giày còn đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết việc làm. Năm 2024, ngành dệt may đã tạo việc làm cho khoảng 3 triệu lao động, đồng thời là trụ cột kinh tế đóng góp lớn vào GDP quốc gia³.
Có thể khẳng định, ngành dệt may và da giày Việt Nam đã đạt được những thành tựu vượt bậc trong giai đoạn 2014 - 2024. Với vị thế hàng đầu thế giới về sản xuất và xuất khẩu, đóng góp đáng kể vào GDP và tạo ra hàng triệu việc làm, hai ngành này không chỉ là động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam mà còn là niềm tự hào của nền công nghiệp quốc gia trên trường quốc tế. Những con số tăng trưởng ấn tượng và khả năng phục hồi mạnh mẽ sau những biến động toàn cầu càng khẳng định tiềm năng to lớn và triển vọng của ngành dệt may và da giày Việt Nam trong tương lai.
-------------------------------------------------------------------
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Báo Đầu tư. (25/12/2024). Việt Nam đứng thứ 2 thế giới về xuất khẩu dệt may.
Link: https://baodautu.vn/viet-nam-dung-thu-2-the-gioi-ve-xuat-khau-det-may
2. Tạp chí Công Thương. (31/5/2024). Dệt may, da giày: Đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, tận dụng hiệu quả các FTA.
3. Tạp chí Lao động và Công Đoàn. (23/2/2025). Bài 1: Công nhân ngành dệt may lương thấp, môi trường làm việc khắc nghiệt.
Link: https://laodongcongdoan.vn/bai-1-cong-nhan-nganh-det-may-luong-thap-moi-truong-lam-viec-khac-nghiet
