Tăng cường hỗ trợ của cơ quan thuế đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam trong việc tuân thủ pháp luật thuế

Bài báo nghiên cứu "Tăng cường hỗ trợ của cơ quan thuế đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam trong việc tuân thủ pháp luật thuế" do Nguyễn Thị Minh Huyền (Trường Quốc tế - Trường Đại học Quốc gia Hà Nội) thực hiện.

TÓM TẮT:

Bài viết phân tích vai trò hỗ trợ của cơ quan thuế đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Việt Nam trong việc nâng cao mức độ tuân thủ pháp luật thuế. Trên cơ sở tổng hợp, phân tích các quy định pháp luật hiện hành và tham chiếu kinh nghiệm thực tiễn từ các báo cáo và nghiên cứu trước, nghiên cứu chỉ ra những hình thức hỗ trợ chủ yếu mà cơ quan thuế triển khai, bao gồm: tư vấn, cung cấp thông tin, cải cách thủ tục hành chính và chính sách khuyến khích tuân thủ. Đồng thời, nghiên cứu cũng nhận diện những hạn chế trong việc thiết kế và thực thi các biện pháp hỗ trợ phù hợp với đặc thù của khu vực DNNVV. Từ đó, một số giải pháp được đề xuất, nhằm tăng cường hiệu quả hỗ trợ, góp phần nâng cao ý thức và hành vi tuân thủ pháp luật thuế của DNNVV, qua đó thúc đẩy môi trường kinh doanh minh bạch và phát triển bền vững tại Việt Nam.

Từ khóa: cơ quan thuế, pháp luật thuế, hỗ trợ pháp lý thuế, doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, tuân thủ pháp luật thuế.

1. Đặt vấn đề

Với bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng và chuyển dịch theo hướng phát triển bền vững, khu vực DNNVV giữ vai trò then chốt trong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Tuy nhiên, trên thực tế, các DNNVV vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, chủ yếu do hạn chế về nguồn lực, trình độ quản lý và khả năng tiếp cận thông tin pháp luật thuế. Việc chấp hành quy định thuế không chỉ là trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp mà còn là điều kiện bảo đảm nguồn thu ngân sách và duy trì môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định. Trong những năm gần đây, cơ quan thuế Việt Nam đã có nhiều nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là DNNVV, thông qua các hoạt động như tư vấn, phổ biến chính sách, cải cách thủ tục hành chính và triển khai các biện pháp khuyến khích tuân thủ. Tuy vậy, hiệu quả hỗ trợ vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu, cũng như đặc thù của DNNVV. Điều này dẫn đến tình trạng tuân thủ chưa thực sự chặt chẽ, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ vi phạm do thiếu hiểu biết hoặc gian lận. Xuất phát từ thực tiễn đó, nghiên cứu này tập trung phân tích vai trò hỗ trợ của cơ quan thuế đối với DNNVV tại Việt Nam trong việc nâng cao mức độ tuân thủ thuế. Trên cơ sở tổng hợp lý thuyết, phân tích quy định pháp luật hiện hành và tham chiếu kinh nghiệm thực tiễn từ các nghiên cứu trước, nghiên cứu chỉ ra những hạn chế trong công tác hỗ trợ và đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả. Qua đó, nghiên cứu hướng tới mục tiêu góp phần nâng cao ý thức, hành vi tuân thủ thuế của DNNVV, đồng thời thúc đẩy môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh và phát triển bền vững tại Việt Nam.

2. Cơ sở pháp lý và vai trò hỗ trợ của cơ quan thuế đối với DNNVV

DNNVV là thành phần kinh tế đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. DNNVV Việt Nam chiếm trên 97% tổng số doanh nghiệp, đóng góp hơn 45% GDP và tạo ra khoảng 60% tổng số việc làm trên thị trường (Bộ Tài chính, 2022). Theo OECD (2010), tuân thủ thuế được hiểu là việc người nộp thuế thực hiện đầy đủ và đúng hạn nghĩa vụ kê khai, nộp thuế và cung cấp thông tin theo quy định. Tại Việt Nam, các nghĩa vụ này được quy định rõ trong Luật Quản lý thuế năm 2019 và các văn bản hướng dẫn. Đây là việc có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với ngân sách nhà nước mà còn đối với chính doanh nghiệp, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, hạn chế gian lận, trốn thuế và giảm thiểu rủi ro pháp lý (OECD, 2019). Đặc biệt đối với DNNVV, do nguồn lực còn hạn chế, việc tiếp cận chính sách và thực hiện nghĩa vụ thuế thường gặp nhiều khó khăn, dẫn đến tình trạng tuân thủ chưa đồng đều và tiềm ẩn nhiều rủi ro vi phạm pháp luật thuế. Trong bối cảnh đó, cơ quan thuế đóng vai trò then chốt không chỉ trong quản lý thuế mà còn trong hỗ trợ, hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi để người nộp thuế thực hiện tốt nghĩa vụ. Các hoạt động hỗ trợ từ cơ quan thuế được xem là công cụ quan trọng nhằm thúc đẩy việc tuân thủ tự nguyện, tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa doanh nghiệp và Nhà nước, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý thuế theo quy định của Nhà nước. Hiện nay, các hình thức hỗ trợ của cơ quan thuế đối với DNNVV bao gồm việc tư vấn và hướng dẫn chính sách thuế thông qua hội nghị, hội thảo, văn bản giải đáp hoặc đường dây nóng; việc cung cấp thông tin kịp thời, minh bạch trên các cổng thông tin điện tử và hệ thống khai thuế trực tuyến, việc cải cách thủ tục hành chính thuế, đơn giản hóa quy trình kê khai, nộp và hoàn thuế; việc triển khai chính sách khuyến khích tuân thủ thông qua việc ưu tiên hỗ trợ, tuyên dương hoặc khen thưởng doanh nghiệp thực hiện tốt nghĩa vụ thuế (Cục Thuế, 2023). Mặc dù vậy, tính hiệu quả của việc hỗ trợ còn chưa cao, nhất là đối với các DNNVV có quy mô nhỏ, hoạt động ở vùng sâu, vùng xa hoặc có hạn chế về nguồn lực và năng lực tiếp cận thông tin (World Bank, 2022). Từ đó, việc nâng cao vai trò hỗ trợ của cơ quan thuế cần được coi là yếu tố then chốt nhằm giúp DNNVV vượt qua khó khăn, nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật thuế để góp phần hoàn thiện môi trường kinh doanh trong nước minh bạch, ổn định và phát triển bền vững.

3. Thực trạng hỗ trợ của cơ quan thuế đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

Trong những năm gần đây, nhằm nâng cao hiệu quả hỗ trợ người nộp thuế, đặc biệt là DNNVV, cơ quan thuế Việt Nam đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực. Theo Cục Thuế (2023), các hình thức hỗ trợ tập trung vào 3 nhóm chính, bao gồm: tư vấn, cung cấp thông tin và cải cách thủ tục hành chính. Thứ nhất, về tư vấn chính sách, cơ quan thuế tổ chức hội thảo, tập huấn trực tiếp và duy trì các kênh tư vấn trực tuyến để giải đáp vướng mắc, nhất là liên quan đến thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và các quy định mới. Trong năm 2022, hơn 50.000 lượt doanh nghiệp được hỗ trợ trực tiếp và hơn 300.000 lượt tiếp cận thông tin qua cổng điện tử (Cục Thuế, 2023). Đặc biệt, trong năm 2024, Cục Thuế đã ban hành Quyết định số 183/QĐ-TCT về kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật và hỗ trợ pháp lý cho DNNVV, trong đó tăng cường các kênh trực tuyến, đối thoại và xây dựng mạng lưới tư vấn viên pháp luật, nhằm bảo đảm 100% doanh nghiệp được tiếp cận hỗ trợ khi có yêu cầu (Cục Thuế, 2024; Bộ Tài chính, 2023). Thứ hai, về cung cấp thông tin, hệ thống khai thuế điện tử và các dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 - 4 đã được triển khai rộng rãi, giúp doanh nghiệp tiếp cận nhanh chóng, minh bạch các chính sách thuế, đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí (World Bank, 2020). Bên cạnh đó, việc áp dụng hóa đơn điện tử trên toàn quốc từ năm 2022 cũng góp phần tăng cường hiệu quả quản lý và hỗ trợ doanh nghiệp (Cục Thuế, 2022). Ngoài ra, chính sách giảm thuế GTGT từ 10% xuống 8% theo Nghị định số 94/2023/NĐ-CP, kéo dài đến tháng 6/2024, đã giúp DNNVV giảm bớt gánh nặng chi phí, nhất là trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch (Chính phủ, 2023). Đồng thời, dự thảo sửa đổi Luật Thuế TNDN đang được chuẩn bị để trình Quốc hội trong giai đoạn 2024 - 2025, trong đó đề xuất áp dụng thuế suất 15% cho doanh nghiệp có doanh thu ≤ 3 tỷ đồng và 17% cho doanh nghiệp có doanh thu từ trên 3 tỷ đến dưới 50 tỷ đồng, hứa hẹn tạo động lực mới cho DNNVV (VietnamPlus, 2024). Thứ ba, về cải cách thủ tục hành chính, cơ quan thuế đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong khai, nộp và hoàn thuế. Theo World Bank (2022), thời gian trung bình để doanh nghiệp Việt Nam thực hiện nghĩa vụ thuế đã giảm từ 872 giờ/năm (2013) xuống còn dưới 300 giờ/năm (2022), trong đó DNNVV là nhóm hưởng lợi nhiều nhất. Bổ sung vào đó, năm 2024, Cục Thuế đã ban hành công văn hướng dẫn hỗ trợ DNNVV ở các khu vực chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, cho phép miễn, giảm một số sắc thuế và gia hạn thời hạn nộp thuế đến 2 năm mà không tính phạt (Cục Thuế, 2024). Tuy nhiên, bên cạnh những cải thiện, công tác hỗ trợ vẫn còn hạn chế. Khảo sát PCI 2023 cho thấy, DNNVV ở vùng nông thôn và miền núi còn gặp khó khăn trong tiếp cận chính sách mới (VCCI, 2023). Năng lực tư vấn chuyên sâu của một bộ phận cán bộ thuế chưa đáp ứng yêu cầu, nhất là với lĩnh vực mới như thương mại điện tử. Ngoài ra, cơ chế khuyến khích tuân thủ tự nguyện còn thiếu rõ ràng, chưa tạo động lực đủ mạnh cho doanh nghiệp (OECD, 2019). Gần đây, OECD (2023) cũng chỉ ra hệ thống thuế Việt Nam còn nhiều khoản miễn, khấu trừ và ưu đãi riêng biệt, làm suy yếu cơ sở thuế, kéo theo mức tuân thủ thấp và chi phí quản lý cao, qua đó đặt ra thách thức thêm cho các DNNVV trong việc thực thi nghĩa vụ thuế. Mặc dù vậy, các đề xuất mới nhất trong dự thảo Luật Thuế TNDN (2024-2025) và việc mở rộng cơ chế khấu trừ 10% lợi nhuận trước thuế vào quỹ R&D (PwC, 2025) cho thấy định hướng chính sách ngày càng chú trọng hơn đến hỗ trợ dài hạn cho DNNVV. Nhìn chung, sự hỗ trợ của cơ quan thuế đã có những ghi nhận bước đầu trong công tác hỗ trợ DNNVV. Tuy nhiên, sự hỗ trợ của cơ quan thuế chưa thực sự hiệu quả, còn phụ thuộc vào quy mô doanh nghiệp, địa bàn hoạt động và năng lực tiếp cận thông tin của từng doanh nghiệp. Đây là cơ sở để tác giả đề xuất một số giải pháp tăng cường vai trò hỗ trợ của cơ quan thuế đối với DNNVV tại Việt Nam trong thời gian tới.

4. Nguyên nhân của những hạn chế trong hỗ trợ thuế đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

Các nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong công tác hỗ trợ của cơ quan thuế có thể được nhìn nhận từ cả phía doanh nghiệp và phía quản lý nhà nước. Thứ nhất, phần lớn DNNVV có quy mô nhỏ, nguồn lực tài chính hạn chế, trình độ quản trị và năng lực tiếp cận thông tin pháp luật chưa cao. Nhiều doanh nghiệp không có bộ phận kế toán chuyên trách hoặc thiếu kiến thức chuyên môn về thuế, dẫn đến khó khăn trong việc tiếp cận các chính sách mới. Các doanh nghiệp siêu nhỏ và doanh nghiệp ở khu vực nông thôn càng gặp nhiều rào cản trong tiếp cận các chương trình hỗ trợ. Thứ hai, từ phía cơ quan thuế, hạn chế về nguồn lực và trình độ cán bộ vẫn là vấn đề đáng chú ý. Năng lực chuyên môn chưa đồng đều, kỹ năng tư vấn và truyền đạt chính sách còn hạn chế khiến hiệu quả hỗ trợ chưa đạt như kỳ vọng. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa cơ quan thuế và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề chưa đồng bộ, làm giảm hiệu quả của các chương trình hỗ trợ (IMF, 2015). Thứ ba, việc ứng dụng công nghệ thông tin mặc dù đã được đẩy mạnh nhưng vẫn còn bất cập. Một số nền tảng hỗ trợ trực tuyến chưa thân thiện với người dùng, đặc biệt với doanh nghiệp thiếu kỹ năng công nghệ. Lỗi kỹ thuật hoặc sự gián đoạn hệ thống đôi khi làm giảm niềm tin và mức độ sử dụng dịch vụ công trực tuyến của doanh nghiệp (World Bank, 2020). Thứ tư, nhận thức về vai trò hỗ trợ của cơ quan thuế trong việc thúc đẩy tuân thủ vẫn chưa đồng đều ở một số đơn vị. Nhiều hoạt động hỗ trợ còn mang tính hình thức, chủ yếu dừng lại ở tuyên truyền chính sách chung mà thiếu các chương trình tư vấn chuyên sâu theo ngành nghề. Hơn nữa, các cơ chế khuyến khích tuân thủ tự nguyện còn hạn chế, thiếu chính sách ưu đãi cụ thể đối với doanh nghiệp thực hiện tốt nghĩa vụ thuế, làm giảm động lực tuân thủ (OECD, 2019).

5. Giải pháp tăng cường vai trò hỗ trợ của cơ quan thuế trong việc thúc đẩy tuân thủ thuế của các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam

Từ những nguyên nhân đã phân tích, để nâng cao hiệu quả hỗ trợ DNNVV trong việc tuân thủ pháp luật thuế, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế, doanh nghiệp và các tổ chức hỗ trợ. Đồng thời, cần chú trọng nâng cao năng lực cán bộ thuế, hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin và xây dựng chính sách phù hợp với đặc thù từng nhóm doanh nghiệp. Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số, việc tăng cường vai trò hỗ trợ của cơ quan thuế là yêu cầu cấp thiết để thúc đẩy tuân thủ tự nguyện, phát triển khu vực tư nhân và đảm bảo nguồn thu bền vững cho ngân sách. Thứ nhất, cơ quan thuế cần xây dựng mô hình hỗ trợ chuyên biệt cho DNNVV dựa trên phân nhóm doanh nghiệp. Khác với cách tiếp cận hỗ trợ đồng loạt, một số quốc gia như Úc và Singapore đã áp dụng mô hình hỗ trợ phân loại theo quy mô, ngành nghề và mức độ tuân thủ (Australian Taxation Office, 2021; Inland Revenue Authority of Singapore, 2022). Việt Nam có thể vận dụng kinh nghiệm này thông qua phân tích dữ liệu quản lý thuế để nhận diện nhóm doanh nghiệp cần hỗ trợ đặc thù, từ đó thiết kế các chương trình tư vấn phù hợp. Thứ hai, việc ứng dụng công nghệ thông minh (AI, Big Data) trong công tác hỗ trợ cần được đẩy mạnh. Kinh nghiệm từ Hà Lan cho thấy áp dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn giúp cơ quan thuế xây dựng hệ thống cảnh báo sớm, hỗ trợ kịp thời doanh nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả giám sát vi phạm (OECD, 2022). Việt Nam cần thúc đẩy số hóa dữ liệu thuế và phát triển các công cụ tự động hỗ trợ khai báo, tra cứu chính sách. Thứ ba, việc thiết lập hệ thống đánh giá tín nhiệm và khen thưởng cho doanh nghiệp tuân thủ tốt nghĩa vụ thuế cần được triển khai phổ biến. Nhật Bản và Hàn Quốc đã áp dụng cơ chế xếp hạng tín nhiệm thuế, theo đó doanh nghiệp tuân thủ tốt được hưởng ưu đãi như rút ngắn thời gian hoàn thuế, miễn kiểm tra định kỳ, hoặc ưu tiên tiếp cận dịch vụ hỗ trợ (National Tax Agency, Japan, 2020). Mô hình này nếu áp dụng tại Việt Nam sẽ tạo động lực thúc đẩy tuân thủ tự nguyện, đồng thời nâng cao niềm tin vào hệ thống thuế. Thứ tư, việc phát triển mạng lưới tư vấn thuế ngoài cơ quan thuế nên được chú trọng. Các kinh nghiệm từ Canada và New Zealand cho thấy sự phối hợp giữa cơ quan thuế với hiệp hội doanh nghiệp và các tổ chức tư vấn độc lập đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông tin và hỗ trợ doanh nghiệp (Canada Revenue Agency, 2021). Việt Nam cần khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân trong cung cấp dịch vụ tư vấn thuế. Thứ năm, việc đẩy mạnh giáo dục và nâng cao nhận thức về tuân thủ thuế trong cộng đồng doanh nghiệp cũng cần được quan tâm hơn. Cơ quan thuế nên phối hợp với hiệp hội nghề nghiệp và tổ chức đào tạo để xây dựng chương trình huấn luyện thường xuyên về pháp luật thuế, kỹ năng quản lý tài chính cho DNNVV, đặc biệt là doanh nghiệp mới thành lập và khởi nghiệp. OECD (2022) chỉ ra việc nâng cao hiểu biết thuế từ giai đoạn đầu giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro vi phạm và nâng cao tuân thủ bền vững. Thứ sáu, cần bổ sung cơ chế ưu đãi thuế phù hợp để khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ ngay từ giai đoạn đầu. Mới đây, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15, theo đó, DNNVV được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu kể từ khi thành lập. Chính sách này không chỉ giảm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp mới mà còn tạo động lực thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo và củng cố niềm tin vào hệ thống thuế (Quốc hội, 2025). Như vậy, việc triển khai đồng bộ các giải pháp trên, kết hợp vận dụng linh hoạt kinh nghiệm quốc tế và bám sát định hướng cải cách thuế quốc gia sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hỗ trợ, thúc đẩy DNNVV phát triển lành mạnh và củng cố ý thức tuân thủ pháp luật thuế.

6. Kết luận

DNNVV đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế Việt Nam, góp phần tạo việc làm, thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy khu vực này vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận và tuân thủ pháp luật thuế, vừa do hạn chế nội tại về nguồn lực, vừa do công tác hỗ trợ của cơ quan thuế chưa đáp ứng toàn diện nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp. Nghiên cứu này đã hệ thống hóa cơ sở lý luận, khung pháp lý, phân tích thực trạng và các nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong công tác hỗ trợ của cơ quan thuế đối với DNNVV tại Việt Nam. Bên cạnh những nỗ lực đáng ghi nhận của ngành Thuế trong việc tư vấn, cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin, hiệu quả hỗ trợ vẫn chưa đồng đều, đặc biệt với nhóm doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp vùng sâu vùng xa và doanh nghiệp mới thành lập. Để nâng cao vai trò hỗ trợ, nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp trọng tâm như: hoàn thiện chính sách phù hợp đặc thù từng nhóm doanh nghiệp; đa dạng hóa hình thức hỗ trợ; nâng cao năng lực cán bộ thuế; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông minh; thiết lập hệ thống tín nhiệm và khen thưởng thuế; tăng cường hợp tác giữa cơ quan thuế và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp; đồng thời phát triển các chương trình giáo dục, nâng cao nhận thức thuế trong cộng đồng doanh nghiệp. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc áp dụng linh hoạt các mô hình hỗ trợ tiên tiến sẽ giúp Việt Nam hoàn thiện cơ chế hỗ trợ và quản lý thuế hiện đại, hiệu quả. Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nâng cao hiệu quả hỗ trợ từ cơ quan thuế không chỉ giúp DNNVV thực hiện tốt nghĩa vụ thuế, mà còn góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, thúc đẩy khu vực tư nhân phát triển, đảm bảo nguồn thu ngân sách bền vững và tăng cường năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.

 

Tài liệu tham khảo:

Bộ Tài chính (2022). Sách trắng Doanh nghiệp Việt Nam 2022. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê.

Bộ Tài chính (2023). Quyết định số 1949/QĐ-BTC: Phê duyệt Đề án Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp giai đoạn 2023 - 2030. Hà Nội: Bộ Tài chính.

Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2023). Nghị định số 94/2023/NĐ-CP về chính sách giảm thuế giá trị gia tăng. Hà Nội: Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam.

Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2019). Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14. Hà Nội.

Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2025). Nghị quyết số 198/2025/QH15 về miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong 3 năm đầu thành lập. Hà Nội: Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cục Thuế (2022). Báo cáo triển khai hóa đơn điện tử toàn quốc năm 2022. Hà Nội: Bộ Tài chính.

Cục Thuế (2023). Báo cáo tổng kết công tác thuế năm 2023. Hà Nội: Bộ Tài chính.

Cục Thuế (2024). Công văn số 4062/TCT-CS: Hướng dẫn hỗ trợ doanh nghiệp chịu ảnh hưởng thiên tai. Hà Nội: Bộ Tài chính.

Cục Thuế (2024). Quyết định số 183/QĐ-TCT: Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2024. Hà Nội: Bộ Tài chính.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI (2023). Báo cáo thường niên Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2023. Hà Nội: VCCI.

Australian Taxation Office (2021). Annual report 2020 - 2021. Canberra: Australian Government. Available at https://www.ato.gov.au

Canada Revenue Agency. (2021). Departmental results report 2020–21. Ottawa: Government of Canada. Available at https://www.canada.ca/en/revenue-agency

Inland Revenue Authority of Singapore (2022). Annual report 2021/22. Singapore: IRAS. Available at https://www.iras.gov.sg.

International Monetary Fund (2015). Current challenges in revenue mobilization: Improving tax compliance. Washington, DC: International Monetary Fund.

National Tax Agency, Japan (2020). Annual report 2020. Tokyo: Government of Japan. Available at https://www.nta.go.jp.

OECD (2010). Tax compliance and tax accounting framework. Paris: OECD Publishing.

OECD (2019). Tax morale: What drives people and businesses to pay tax? Paris: OECD Publishing.

OECD (2022). Tax administration 2022: Comparative information on OECD and other advanced and emerging economies. Paris: OECD Publishing.

OECD (2023). OECD economic surveys: Viet Nam 2023. Paris: OECD Publishing. Available at  https://doi.org/10.1787/8d886a88-en

PwC (2025). Vietnam: Corporate tax credits and incentives. PwC Worldwide Tax Summaries. Available at  https://taxsummaries.pwc.com/vietnam/corporate/tax-credits-and-incentives

VietnamPlus (2024). Finance ministry proposes lower tax rate for micro and small enterprises. Vietnam News Agency. Available at https://en.vietnamplus.vn/finance-ministry-proposes-lower-tax-rate-for-micro-and-small-enterprises-post291570.vnp

World Bank (2020). Doing business 2020: Comparing business regulation in 190 economies. Washington, DC: World Bank.

World Bank (2022). Vietnam public expenditure review: Fiscal policies towards sustainability, efficiency, and equity. Washington, DC: World Bank.

 

Strengthening tax authority support to enhance tax compliance

among Vietnamese small and medium-sized enterprises

Nguyen Thi Minh Huyen

International School, Vietnam National University - Hanoi

ABSTRACT:

This study examines the supportive role of tax authorities in enhancing tax compliance among small and medium-sized enterprises (SMEs) in Vietnam. Drawing on theoretical foundations, current legal frameworks, and empirical insights from prior reports and studies, the study identifies key forms of tax authority support, including advisory services, information dissemination, administrative procedure reform, and compliance incentive mechanisms. The analysis reveals several limitations, notably the lack of support measures adapted to the distinct characteristics and capacities of SMEs. To address these gaps, the study proposes a set of policy and institutional solutions aimed at strengthening the effectiveness of tax administration support, fostering voluntary tax compliance, and contributing to a transparent and sustainable business environment in Vietnam.

Keywords: tax authorities, tax legislation, tax legal support, Vietnamese small and medium-sized enterprises, tax compliance.

[Tạp chí Công Thương - Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 27/2025]