Mới đây, tại trụ sở Bộ Công Thương, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã có buổi tiếp Ngài Yamada Takio, Tân đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam.
Tham dự buổi tiếp, về phía Nhật Bản có sự hiện diện của Công sứ Okabe Daisuke, Tham tán thương mại Tsuchiya Takehiro và Bí thư Yamamoto Kohei.
Về phía Việt Nam có đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Công Thương gồm Vụ Thị trường châu Á – châu Phi, Văn phòng Bộ, Vụ Chính sách thương mại đa biên, Vụ Dầu khí & Than, Cục Công nghiệp và Cục Điện lực & Năng lượng tái tạo.
Mở đầu buổi làm việc, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhiệt liệt chào mừng và đánh giá cao Ngài Yamada Takio, Tân Đại sứ Nhật Bản đã bắt đầu làm việc ngay sau khi đến Việt Nam vào giữa tháng 4 năm 2020 và hoàn thành việc cách ly y tế tại nhà theo quy định.
Bộ trưởng khẳng định việc Đại sứ sớm triển khai công việc, tiếp xúc và làm việc với các Bộ, ngành Việt Nam trong đó có Bộ Công Thương sẽ góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển quan hệ hợp tác thực chất giữa hai nước trong bối cảnh cả Việt Nam và Nhật Bản đều đang khống chế tốt dịch bệnh.
Phát triển quan hệ hợp tác kinh tế bền vững
Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam và Đại sứ Nhật Bản cùng chia sẻ rằng quan hệ Việt Nam và Nhật Bản đang đứng trước những điều kiện vô cùng thuận lợi để phát triển.
Một là, Việt Nam và Nhật Bản là hai nền kinh tế có tính tương tác và bổ sung lẫn nhau rất cao. Đặc điểm này sẽ giúp hai nước tăng cường sự gắn kết và đa dạng hóa chuỗi cung ứng trong thời gian tới.
Hai là, hai nước có sự tương đồng về văn hóa. Đây là nền tảng cho sự gắn bó chặt chẽ, tin cậy giữa nhân dân hai nước, tạo cơ sở phát triển quan hệ hợp tác hữu nghị, toàn diện, thực chất.
Ba là, Việt Nam và Nhật Bản có sự gắn kết về địa chính trị, có bề dầy quan hệ tốt đẹp do truyền thống lịch sử để lại. Việt Nam và Nhật Bản là các đối tác tin cậy thể hiện qua quan hệ tốt đẹp giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước với Lãnh đạo cấp cao Nhật Bản, giữa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với Thủ tướng Abe Shinzo. Quan hệ hợp tác giữa các Bộ cũng rất gắn bó, mật thiết, đặc biệt Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nhật Bản Motegi thường xuyên chia sẻ Bộ trưởng Trần Tuấn Anh là người bạn thân thiết nhất.
Đây là 3 yếu tố vô cùng quan trọng để hai Bên có thể khai thác, phát triển quan hệ Việt Nam - Nhật Bản trong thời gian tới.
Đặc biệt, hai Bên tiếp tục chia sẻ sự quan tâm trong việc đầu tư phát triển hạ tầng năng lượng tại Việt Nam. Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định Nhật Bản luôn là đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam và Việt Nam luôn đánh giá cao, tạo điều kiện tối đa cho các nhà đầu tư Nhật Bản, nhất là đối với các dự án năng lượng và LNG như chuỗi dự án khí lô B, nhà máy điện Ô Môn, kho cảng LNG.
Bộ trưởng cho biết Tổng sơ đồ điện VIII của Việt Nam, dự kiến được phê duyệt vào cuối năm 2020 hoặc đầu năm 2021, sẽ tạo nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục đầu tư vào hạ nguồn năng lượng, các dự án LNG ở Việt Nam, v.v… Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng sẽ triển khai cụ thể các quy định pháp luật về hợp tác công tư (PPP) để mở rộng cơ hội hợp tác đầu tư cho doanh nghiệp Nhật Bản trong lĩnh vực năng lượng trong thời gian tới.
Kết nối chuỗi cung ứng Việt - Nhật
Đại diện hai Bên chia sẻ và đánh giá cao nỗ lực của nhau trong phòng chống dịch bệnh Covid-19 và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp ứng phó với tác động của dịch bệnh. Hai Bên chia sẻ nhu cầu hợp tác chặt chẽ trong khuôn khổ song phương cũng như khuôn khổ hợp tác trong ASEAN+ nhằm đa dạng hóa và đảm bảo không gián đoạn chuỗi cung ứng, nhất là chuỗi cung ứng lương thực, thực phẩm và các mặt hàng thiết yếu khác.
Trong bối cảnh cấu trúc thương mại thế giới đang thay đổi do dịch bệnh, chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa cực đoan nổi lên, Việt Nam và Nhật Bản cần ủng hộ chủ nghĩa đa phương, các khuôn khổ đa phương theo luật lệ, cần hợp tác chặt chẽ thực hiện các chương trình nghị sự của ASEAN, ASEAN - Nhật Bản để mang lại sức sống cho ASEAN, đảm bảo sự phát triển bền vững và khả năng chống chọi của các nền kinh tế ASEAN cũng như Nhật Bản trong tương lai.
Bên cạnh đó, tận dụng các sáng kiến hợp tác như Chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam - Nhật Bản, Ủy ban hỗn hợp về hợp tác thương mại, công nghiệp và năng lượng Việt Nam - Nhật Bản, hai bên sẽ chia sẻ kinh nghiệm, tăng cường năng lực phát triển các ngành công nghiệp, nâng cao giá trị chuỗi cung ứng.
Đặc biệt, Bộ Công Thương và Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản sẽ phối hợp nghiên cứu thu hút đầu tư từ Nhật Bản vào Việt Nam để hình thành các cụm công nghiệp, các khu hậu cứ cho ngành công nghiệp ô tô, chế biến chế tạo, công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng đề nghị Đại sứ và Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản phối hợp đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại sử dụng môi trường trực tuyến trong trạng thái bình thường mới.
Thúc đẩy ký kết RCEP trong năm 2020
Liên quan đến Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), qua Đại sứ Yamada, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh gửi lời cảm ơn Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nhật Bản MOTEGI Toshimitsu, Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản KAJIYAMA Hiroshi đã luôn hợp tác chặt chẽ với Việt Nam thúc đẩy quan hệ hợp tác ASEAN - Nhật Bản, ASEAN - Ấn Độ cũng như đã chủ động đưa ra các linh hoạt để thúc đẩy quá trình đàm phán Hiệp định này.
Việt Nam và Nhật Bản đều mong muốn tiếp tục thúc đẩy hoàn tất đàm phán, ký kết RCEP với sự tham gia đầy đủ của 16 nước thành viên. Hai Bộ trưởng khẳng định, đánh giá cao vai trò của Nhật Bản và Việt Nam trong việc dẫn dắt đàm phán RCEP và tháo gỡ, thu hẹp khoảng cách giữa các nước trong đàm phán RCEP.
Việt Nam và Nhật Bản sẽ phối hợp chặt chẽ trong việc tham vấn, đối thoại với các đối tác chính nhằm tìm ra những phương án phù hợp để giải quyết các vướng mắc hiện tại.
Bên cạnh đó, với vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2020, Việt Nam cũng sẽ tham vấn, làm việc với các nước ASEAN khác để tìm sự đồng thuận trong nội khối, cùng phối hợp trao đổi và thuyết phục các Bên thể hiện sự linh hoạt nhất định để Hiệp định RCEP có thể kết thúc hoàn toàn đàm phán và được ký kết trong năm 2020 như chỉ đạo của Lãnh đạo cấp cao các nước RCEP.
Tin tưởng vào tinh thần thương mại tự do theo luật lệ như Việt Nam và Nhật Bản đã theo đuổi trong suốt thời gian qua thông qua các khuôn khổ như CPTPP, RCEP, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề nghị phía Nhật Bản quan tâm và phối hợp làm việc để tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho việc xuất khẩu lô hàng vải tươi đầu tiên của Việt Nam sang Nhật Bản trong năm 2020.
Bộ trưởng khẳng định, sau 5 năm chờ đợi và hoàn tất quy trình đánh giá rủi ro mở cửa thị trường (Nhật Bản chính thức cho phép nhập khẩu quả vải của Việt Nam vào tháng 12/2019), Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương cũng như người nông dân trồng vải của Việt Nam rất mong chờ quả vải được xuất khẩu sang Nhật Bản trong năm 2020.
Mặc dù do dịch bệnh, Nhật Bản không thể cử chuyên gia sang kiểm tra thực tế, Bộ trưởng rất mong muốn Đại sứ cũng như các Bộ, ngành hữu quan của Nhật Bản có những biện pháp linh hoạt công nhận các cơ sở hun trùng vải tươi của Việt Nam, dỡ bỏ rào cản cuối cùng của việc xuất khẩu vải tươi sang Nhật Bản. Việc này nếu thành công sẽ là minh chứng sinh động cho quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Nhật Bản.
Kết thúc buổi tiếp, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh và Đại sứ Yamada nhất trí khẳng định quan hệ hợp tác song phương nói chung và quan hệ hợp tác trong các lĩnh vực thương mại, công nghiệp và năng lượng giữa Việt Nam và Nhật Bản nói riêng trong thời gian sắp tới sẽ ngày càng chặt chẽ, hiệu quả, tiếp tục góp phần quan trọng vào sự phát triển tốt đẹp của mối quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai quốc gia.